Een bezoek van de Oekraïense president Zelensky aan de Amerikaanse president Trump in het Witte Huis is volledig uit de hand gelopen. Zelensky vertrok vervroegd. Het is onduidelijk of Trump hem heeft weggestuurd. De gezamenlijke persconferentie werd afgelast en er is geen enkel akkoord bereikt of getekend.

Volgens Trump is Zelensky niet bereid tot vrede “als de Verenigde Staten erbij betrokken zijn”, zo deelde hij mee op zijn sociale medium Truth Social. “Het is verbazingwekkend wat er door emotie naar buiten komt en ik heb vastgesteld dat president Zelensky niet klaar is voor vrede als Amerika erbij betrokken is, omdat hij denkt dat onze betrokkenheid hem een groot voordeel geeft in de onderhandelingen.”

Trump meldt verder dat hij geen “voordeel” wil: “Ik wil VREDE. Hij heeft de Verenigde Staten van Amerika niet gerespecteerd in hun geliefde Oval Office. Hij kan terugkomen als hij klaar is voor Vrede.”

Zelensky wil geen compromissen sluiten met de Russische president Poetin, ruim drie jaar na de Russische inval in Oekraïne. Hij waarschuwde dat Moskou ook al eerder in het sinds 2014 slepende conflict niet te vertrouwen bleek.

Volgens Trump zal Zelensky wel moeten, zo werd duidelijk bij een gesprek waarbij media aanwezig waren. Trump en de eveneens aanwezige vicepresident JD Vance verweten de Oekraïense leider "ondankbaar en respectloos" te zijn. Hij zou volgens Trump "met een derde wereldoorlog en miljoenen mensenlevens spelen" door geen compromis met Rusland te zoeken.

Zelensky was naar Washington gekomen om een overeenkomst te tekenen over de Amerikaanse exploitatie van Oekraïense bodemschatten. Hij wilde in ruil Amerikaanse toezeggingen zoals betrokkenheid bij een eventuele vredesregeling met een vredesmacht. "Sluit een deal of we zijn weg", snauwde Trump die Zelensky eerder voor een dictator uitmaakte.

Het Witte Huis liet na het vertrek van Zelensky uit het Witte Huis weten dat Trump had besloten de ondertekening van een akkoord tussen Oekraïne en de VS over de exploitatie van bodemschatten in het Oost-Europese land te schrappen. Zelensky was speciaal naar Washington gekomen voor de ondertekening van zo'n overeenkomst.

Hij hoopte dat Washington dan bereid zou zijn Oekraïne toch meer hulp te geven en veiligheidsgaranties bij een eventuele vredesregeling met Rusland. Zelensky wil ook bij een vredesakkoord betrokken worden en hij wil niet dat Trump dat met de Russische president Vladimir Poetin gaat regelen.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky bedankt Amerika op X voor de steun en voor zijn bezoek aan het land. Ook bedankt hij het Amerikaanse Congres, het volk en de Amerikaanse president Donald Trump, ondanks de fikse woordenwisseling die de twee hadden.

In zijn bericht benadrukt Zelensky verder dat zijn land duurzame vrede nodig heeft. "En precies daar werken we aan", aldus de Oekraïense president.

Grondstoffendeal tussen VS en Oekraïne niet getekend

Volgens een zegsman in het Witte Huis is het aan de Oekraïners om te bezien of er een nieuwe afspraak komt zolang de Oekraïense delegatie nog in het land is. Trump zou een overeenstemming met Zelensky "niet uitsluiten als Oekraïne een constructieve dialoog wil".

De verhitte woordenwisseling tussen Trump en Zelensky was "historisch", schreef het hoofd van het Russische staatsinvesteringsfonds Kirill Dmitriev op X. De Russische ex-president Dmitri Medvedev deed er een schepje bovenop: "Voor het eerst heeft Trump de waarheid gesproken in het gezicht van de cocaïneclown", aldus de huidige nummer twee in de Russische Veiligheidsraad over Zelensky.

Trump wil gesprek met Zelensky niet hervatten

Trump zei vrijdag tijdens zijn eerste publieke optreden na de confrontatie. "Nou, hij zegt dat hij het nu wil. Hij wil meteen terugkomen, maar dat kan ik niet."

De Amerikaanse president vond Zelensky "zijn hand overspeelde". Hij beschuldigde de Oekraïense president ervan het conflict met Rusland te willen voortzetten. "Ik wil nu een staakt-het-vuren", verklaarde Trump tegen verslaggevers in het Witte Huis. Hij zei dat hij wilde dat de gevechten in Oekraïne "onmiddellijk" zouden eindigen. Trump beschuldigde Zelensky ervan "iets te zoeken waar ik niet naar op zoek ben". Trump zei: "Hij wil doorgaan en vechten, vechten, vechten."

Trump voegde eraan toe dat hij vaak met de Russische president Vladimir Poetin had gesproken en dat ook Poetin er "een einde aan wil maken". Zelensky antwoordde, verwijzend naar Poetin, dat er "geen compromissen mogen worden gesloten met een moordenaar op ons grondgebied."

Zelensky krijgt steun vanuit Europa

Na het debacle in het Witte Huis hebben Europese leiders solidariteit betuigd met de Oekraïense president Zelensky en het Oekraïense volk.

De Poolse premier Tusk was een van de eersten om hen een hart onder de riem te steken. "Beste Zelensky, beste Oekraïense vrienden. Jullie zijn niet alleen", zo meldde hij op X, kort na het plotselinge vertrek van Zelensky na de confrontatie met Trump.

De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen sprak op X eveneens haar steun uit voor Zelensky. "Jouw waardigheid eert de moed van het Oekraïense volk", schreef Von der Leyen in haar bericht. "Wees sterk, dapper en niet bang", vervolgde ze. "Je bent nooit alleen. We blijven met jou werken aan een duurzame vrede."

Ook de Spaanse premier Pedro Sánchez liet weten dat zijn land achter Oekraïne blijft staan na de openlijke ruzie tussen Zelensky en Trump. "Oekraïne, Spanje staat achter jullie," schreef Sánchez op X. Steun kwam er ook van onder meer de premiers van Noorwegen en Estland.

De Franse president Macron benadrukte in een korte reactie tijdens een bezoek aan Portugal dat Rusland de agressor is en dat het "aangevallen volk" in Oekraïne is. Hij riep op tot "respect voor degenen die vanaf het begin hebben gevochten."

Hij zei dat "we" verder gaan met hulp aan Oekraïne en sancties tegen Rusland. "En als ik wij zeg, bedoel ik de Verenigde Staten van Amerika, de Europeanen, de Canadezen, de Japanners en vele anderen."

Ook premier Dick Schoof sprak zijn steun uit voor de Oekraïense president. "Nederland steunt Oekraïne onverminderd. Juist nu", schrijft hij op X. "We willen een duurzame vrede en een einde aan de agressie-oorlog die Rusland is gestart. Voor Oekraïne, voor al haar inwoners en voor Europa."

Vrijdag zei Schoof dat hij Trump twee keer heeft kunnen spreken voordat hij president was. "Ik spreek de verwachting uit dat ik dat op korte termijn vermoedelijk telefonisch ook kan doen."

LEES OOK: Wederopbouw Oekraïne kost ruim $500 miljard, schat de Wereldbank